Dlaczego warto zadbać o usprawnianie ruchowe osób po 60 – tym roku życia?
Proces starzenia się organizmu powoduje stopniowe zmniejszanie się aktywności komórek, tkanek i narządów. Z wiekiem maleje masa kostna, co prowadzi do osteoporozy i skutkuje złamaniami. Ulega też zmniejszeniu masa mięśniowa, a co za tym idzie, obniża się siła i wytrzymałość mięśni oraz ich adaptacja do wysiłku.
Mała aktywność osób w podeszłym wieku jest wynikiem działania takich czynników jak:
- postępujące zmiany starcze
- tryb życia ograniczający ruch
- towarzyszące zmiany chorobowe narządów i układów
- obniżenie poziomu aktywności i sprawności psychicznej
- obniżenie poziomu aktywności społecznej
- zmniejszenie poczucia zabezpieczenia w sferze psychicznej i fizycznej
- obniżenie możliwości adaptacyjnych i ich tempa
- wycofywanie się ze spraw innych ludzi i otoczenia
- ograniczenie planów do obszaru własnej osoby i codziennej egzystencji
- kostnienie systemu wartości
- trudność w zaspokojeniu potrzeby własnej wartości, aprobaty i uznania
- odsuwanie realizacji zamierzeń
- idealizowanie przeszłości
- ograniczenie samokrytycyzmu i egocentryzm
-
Konsekwencją braku aktywności fizycznej staje się ograniczenie sprawności ruchowej, co prowadzi do niezaradności starego człowieka. Spowolnieniu ulegają procesy myślowe, co ogranicza docieranie bodźców z otaczającego środowiska i szybka reakcja na nie.
Jeżeli z powodu choroby układowej osoba w podeszłym wieku zostaje unieruchomiona w łóżku już po kilku dniach odczuwa osłabienie. Przy próbach pionizacji skarży się na zawroty głowy i uginające się nogi. Obniża się wydolność krążeniowo – oddechowa, spada ciśnienie krwi, wzrasta zagrożenie odwapnienia kości i maleje masa mięśniowa. Przy braku odpowiedniej pozycji ułożeniowej dochodzi do zmian na skórze /odleżyn/.
Dlatego długie unieruchomienie starszej osoby jest bardziej dla niej niekorzystne niż choroba która je spowodowała.
Podstawowym celem rehabilitacji starszych osób jest doprowadzenie ich do takiej sprawności psychofizycznej, aby w miarę swoich możliwości mogli egzystować samodzielnie w środowisku domowym. Dzięki aktywności ruchowej możemy poprawić poziom wydolności fizycznej, zachować siłę mięśniową stabilizującą stawy kończyn i kręgosłupa oraz kontrolować prawidłową wagę ciała. Jednocześnie aktywizujemy mózg poprawiając procesy myślowe do lepszej koncentracji, pamięci, szybszej reakcji na bodźce docierające z otoczenia.
Zadaniem terapeutów i opiekunów jest wspieranie psychiczne oraz przekonanie chorego do codziennej aktywności ruchowej przeciwdziałającej niedołężności. Poprawiając sprawność fizyczną starszych osób umożliwiamy im powrót do życia społecznego, niezależność w czynnościach dnia codziennego i samowystarczalność. Przywracamy im radość życia. Jeżeli opiekujemy się osobą, która ze względów medycznych pozostaje w łóżku musimy jej zapewnić komfort psychiczny, odpowiednie pozycje ułożeniowe przeciwodleżynowe oraz ćwiczenia ruchowe.
Zespół terapeutyczny, w którego skład wchodzi: psycholog, pielęgniarka i fizjoterapeuta współpracując z rodziną i opiekunami chorego pomoże wypracować program usprawniania i opieki indywidualnie do potrzeb danego pacjenta.
ŹRÓDŁO
Proces starzenia się organizmu człowieka obejmuje zarówno sferę psychiczną, jak i motoryczną.
Charakterystyczne zmiany dla większości starzejących się ludzi /za J. Staręgą – Piasek/: